Бірінші жартыжылдықта ел азаматтары тұрмыстық жағдайын жақсарту үшін айына шамамен 16-26 миллиард теңге алып отырған. Шынар Оразова екі жыл бұрын зейнеткерлікке шыққан. Әйелдің міндетті зейнетақы жарналарын алатын бірнеше компанияда 37 жыл жұмыс өтілі болған.
“Зейнетақы шотыма көп қаржы жинадым. Сондықтан да зейнетақым жоғары. Ынтымақтастық құрамдас бөлігі үлкен рөл атқарды, бірақ зейнетақы жарналары да тұрақты болды. Зейнетақыма ризамын”, – дейді зейнеткер.
Сарапшылардың пікірінше, кейбір қазақстандықтар тек бүгінгі күнмен өмір сүреді. Бұл нәтижесінде қосымша жинақтардың мүлде қалмауына әкеледі. Дегенмен, көпшілігі «қауіпсіздік жастығына» алаңдап, зейнетақы жарналарын жасайды.
“Зейнетақы жинақтарын алған кезде жинақтардың мөлшері және төлемдер мөлшері азаяды. Өйткені төлемдердің мөлшері жинақтардың мөлшеріне пропорционалды түрде анықталады. Ал егер адам үнемі алып отырса онда төлемдер мөлшері ең төменгі деңгейде болады”, – деді «БЖЗҚ» АҚ стратегиялық даму департаменті директорының орынбасары Азат Сапин.
Сарапшылар артық ақшаны алатын кезде ақылмен ойлануға кеңес берді. Сөздерінше, көптеген қазақстандықтар инфляция жинаған ақшасын жойып жібереді деп ойлап, қаржысын денсаулығын жақсартуға немесе баспана сатып алуға жұмсайды. Бұл жағдайда инвесторлардың жасы мен тәжірибесі де маңызды рөл атқарады дейді.
“Адамның жұмыс мансабының басында тәбеті және тәуекелге төзімділігі төмен болады. Біріншіден, ол максимализмнің арқасында үлкен тәуекелге баруға дайын болады. Ал жұмыс мансабын дұрыс аяқтауға жақын адамның айтарлықтай зейнетақы жинақтары бар және тәуекелге баруға дайын емес”, – деді экономист Жәнібек Айғазин.
Заң зейнетақы төлемдерінің белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70 пайызынан төмен болмауына кепілдік береді. Ал БЖЗҚ сайтында жинақтарды болжау және жоспарлау үшін қазақстандықтар «Зейнетақы калькуляторы» мен «Жеке зейнетақы жинақ жоспарын» пайдалана алады. Бұл қызметтер зейнетақының күтілетін мөлшерін бағалауға мүмкіндік береді.
Айта кетейік, бұған дейін Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан алынатын төлемдерге салынатын жеке табыс салығы алынып тасталғаны туралы жазған едік.